De FAL (Fusil Automatique Léger, licht automatisch geweer) was een van de populairste militaire wapens ter wereld. Het werd ontworpen en gebouwd door FN Herstal en in licentie geproduceerd door Artillerie-Inrichtingen, Steyr, DS Arms in het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika, Brazilië, Australië, Canada, Israël, Oostenrijk, Argentinië, Duitsland en India. De FAL werd ook door de Verenigde Staten onderzocht als mogelijk infanteriewapen, maar de voorkeur ging uit naar een Amerikaans ontwerp. Dit groeide uit tot de M14.

Het wapen was een commercieel succes en was na de M16 en de AK-47 één van de bekendste en meest verkochte wapens ter wereld. Het is in ca 70 landen in gebruik geweest. Bij de Nederlandse strijdkrachten is het vervangen door het Diemaco C7 en C8 geweer. Alleen de Koninklijke Marine gebruikt momenteel nog de FAL. Dit omdat de vervanger niet in staat is om als lijnschietgeweer dienst te doen.

[bewerken] Voorsteunen

De FAL geweren zijn geleverd met en zonder uitklapbare voorsteunen. In Nederland zijn bij de Koninkijke Landmacht de voorsteunen na 1980 van de FAL verwijderd. Voor de Koninklijke Marine en sommige KLu-eenheden die de FAL als persoonlijk wapen hadden, waren er wel voorsteunen bevestigd. Ook de Britse variant van de FAL, de L1A1, was met en zonder voorsteunen. De schiethoudingen verschilden daarom per legeronderdeel.

[bewerken] Richtmiddelen

[bewerken] Infrarood

Op het FAL-geweer was in de periode 1973-1976 in het Nederlands Leger een volledig infrarood systeem te implementeren. Een IR-schutter had daarvoor een ijzeren kist, waarin een verstraler, IR-kijker, kabels en accu aanwezig waren. De kijker was afgeschermd aan de voorkant om instraling van daglicht te verhinderen. In de kijker zat geen draadkruis, maar een groen verticaal streepje dat als korrel diende. Men kon het systeem actief en passief gebruiken. Bij passief IR wordt alleen de kijker gebruikt zonder de verstraler. Inkomend licht werd door de schutter waargenomen. Voordeel was, dat ontdekking van de schutter onmogelijk was, terwijl in de actieve status de verstraler de plaats van de schutter kon verraden (door IR apparatuur van de vijand). Door deze IR-technologie was men in staat om nauwkeurig doelen te raken bij nacht. Nadeel van de IR-apparatuur was het gewicht, de schadegevoeligheid en het feit dat bij mist of regen het zicht met de infraroodapparatuur slecht was.

[bewerken] Helderheidsversterker

Later werd er bij de Nederlandse krijgsmacht een helderheidsversterker ingevoerd voor het schieten bij verminderd zicht. Het principe van de helderheidsversterker (officieel bij de Koninklijke Landmacht bekend als "Beeldversterker, nachtzien, type GK4MC") is gebaseerd op het versterken van het restlicht van bijv. maan en sterren.

[bewerken] Schutter Lange Afstand

De Schutter Lange Afstand (SLA) had een telescoop (bij de Koninklijke Landmacht officieel bekend als "Kijker Richt Recht AI62") op de FAL, waarin een onderverdeeld draadkruis te zien was. Door gebruik van telescopische richtmiddelen werd het effectieve nuttige bereik uitgebreid van 500 meter tot 800 meter.

[bewerken] Onderhoud

Een wapen heeft onderhoud nodig om goed te kunnen werken. Naast behandeling met wapenolie moeten ook kruitresten verwijderd worden. De spangreep moet vrij van zand en gruis zijn en de gasbuisstang en gasbuis moeten worden gereinigd en licht geolied. In de jaren 70 werd veel aan wapenonderhoud in de Nederlandse kazernes gedaan. Gemiddeld was een soldaat anderhalf uur met wapenonderhoud bezig.

Bij elke FAL kreeg de Nederlandse soldaat ook een metalen onderhoudsdoosje mee met

• buisje wapenolie,
• exercitiepatroon (de huls is dan leeg en er zit ook geen slaghoedje aan),
• terugstootversterker voor het schieten van losse munitie,
• schoonmaakkwastje en een wiskoord.

Dit wiskoord bestond uit twee metalen cilindrische onderdelen die losgedraaid konden worden en die verbonden waren met een koord. Aan de ene kant kon een poetsdoekje worden geregen. Hierdoor kon men de loop van het geweer schoonmaken.

[bewerken] Richten

Oogdop en vizier zijn in te stellen, waarbij uiteraard met de ballistiek rekening gehouden moet worden.

De ballistische baan van de FAL kogel bereikt op ca 300 m het hoogste punt van de parabool. De baan is uitzonderlijk vlak, het hoogste punt ligt op slechts 10 cm boven het richtpunt.

Dit leidt tot het volgende schietpatroon voor stilstaande doelen:

• tot 100 meter: mikpunt is trefpunt
• tussen 100 en 200 meter: richten op ca 5 cm onder het doel
• op 300 meter: richten op ca 10 cm onder het doel.

(Bij een schietschijf waarbij het zwart een doorsnee van ca 20 cm heeft, dient men op 300 meter dus op de onderrand van het zwart te mikken.)

Ballistiek leert dat op afstanden tussen 500 en 600 meter trefpunt weer mikpunt is. Wel moet op deze afstanden veel meer met de windrichting en -snelheid rekening worden gehouden.

Voor bewegende doelen waren er andere richtpunten wegens het "inlopen" van het doel.

[bewerken] Eigenschappen

• Kaliber: 7,62x51mm NAVO
• Lengte: 1100 mm (990 / 736 mm voor het "Para" model)
• Gewicht: 3,9 kg zonder magazijn, 4,3 kg met vol magazijn (3,75 kg/3,9 kg voor het "Para" model)
• Capaciteit van het magazijn: 20 patronen (30 patronen voor de SAW versies)
• Vuursnelheid: 650-700 patronen per minuut

[bewerken] Extra onderdelen

• Bajonet moest over de mondingsvlamdemper worden geschoven.
• Mondingsstop moest op de mondingsvlamdemper worden geschroefd. Deze was nodig als terugstootversterker bij gebruik van losse flodders tijdens oefeningen.
• Draagriem, werd vastgemaakt aan de eerste en onderste kordonbeugel.